Ustawa Lex Czarnek 2.0 uchwalona przez Sejm – będzie nowelizacja prawa oświatowego

O projekcie ustawy pisaliśmy w artykule Lex Czarnek wraca do Sejmu. Znamy nowy projekt poselski ustawy zmieniającej Prawo oświatowe. Ostatecznie prace w Sejmie dotyczyły połączonych dwóch projektów nowelizacji prawa oświatowego – projektu poselskiego i projektu prezydenckiego. Za wiodący uznano projekt poselski. Oznacza to, że procedowano większość zapisów, które zapowiadał Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek.

Nowelizacja ustawy Prawo oświatowe może oznaczać, że już niedługo m.in.:

• stowarzyszenia i organizacje pozarządowe będą miały prawo prowadzenia zajęć z uczniami pod warunkiem pozytywnego zaopiniowania przez radę rodziców oraz wydania pozytywnej opinii kuratora oświaty,
• realizacja obowiązków edukacyjnych poza przedszkolem lub szkołą (tzw. edukacja domowa) będzie możliwa tylko w szkole mieszczącej się w województwie zamieszkania dziecka bądź województwie sąsiadującym. Wniosek o zgodę na edukację domową trzeba będzie złożyć między 1 lipca a 21 września danego roku, zaś egzaminy klasyfikacyjne zawsze będą przeprowadzane stacjonarnie;
• organ prowadzący nadzór pedagogiczny będzie mógł wydawać osobom prowadzącym niepubliczne przedszkola, szkoły i placówki polecenie natychmiastowego umożliwienia wykonania czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego w szkole lub placówce. Co ważne, niezrealizowanie polecenia organu sprawującego nadzór pedagogiczny ma skutkować wykreśleniem danej jednostki wykreśleniem z ewidencji. W przypadku niepublicznej szkoły artystycznej o uprawnieniach szkoły publicznej niezrealizowanie polecenia organu sprawującego nadzór pedagogiczny będzie skutkowało cofnięciem tych uprawnień przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
• organ sprawujący nadzór pedagogiczny będzie mógł wystąpić z wiążącym wnioskiem do organu prowadzącego szkołę o zawieszenie tego dyrektora w pełnieniu przez niego obowiązków w szkole, jeszcze przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego,
• organ nadzoru pedagogicznego zadecyduje o ocenie dyrektora szkoły w przypadku braku porozumienia w sprawie oceny pracy dyrektora szkoły,
• rada pedagogiczna zaopiniuje projekt arkusza organizacyjnego, zaś organ nadzoru pedagogicznego będzie monitorował zmiany wprowadzone w zatwierdzonych arkuszach po dniu 30 września danego roku.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw zawiera również szereg zmian w:

• ustawie z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela oraz
• ustawie z 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw.
• W istocie są to poprawki do przepisów obowiązujących od 1 września 2022 r. Zmiany odnoszą się do:
• wprowadzenia specjalnych rozwiązań dla niektórych nauczycieli mianowanych, tak aby w związku z awansem na stopień nauczyciela mianowanego można było dokonać oceny ich pracy za okres krótszy niż ostatnie 3 lata,
• umożliwienia nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela odbywania przygtowania do zawodu nauczyciela,
• skrócenia stażu na stopień nauczyciela mianowanego dla nauczycieli z 10-letnim stażem pracy w szkole,
• uelastycznienia wymiaru godzin dostępności dla niektórych nauczycieli,

Nowelizacja przewiduje zmiany w przepisach dotyczących:

• powierzania stanowiska dyrektora szkoły lub placówki oraz powoływanie na ww. stanowisko;
• odwoływania nauczyciela ze stanowiska dyrektora szkoły lub placówki oraz z innego stanowiska kierowniczego w szkole lub placówce;
• działania w szkole lub placówce stowarzyszeń i innych organizacji, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki;
• likwidacji szkół;
• tworzenia zespołów szkół lub placówek;
• opiniowania arkuszy organizacji publicznych przedszkoli, publicznych szkół i publicznych placówek artystycznych;
• wzmocnienia nadzoru nad szkołami i placówkami niepublicznymi;
• zawieszania dyrektora szkoły w pełnieniu obowiązków, w sprawach niecierpiących zwłoki związanych z zagrożeniem bezpieczeństwa uczniów w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
• ujednolicenia zasad zatrudniania osób niebędących nauczycielami w przedszkolach i szkołach;
• działalności oddziałów przygotowania wojskowego oraz rekrutacja do ww. oddziałów i szkół prowadzonych przez ministra obrony narodowej;
• realizacji obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i nauki poza przedszkolem, inną formą wychowania przedszkolnego i szkołą;
• dowożenia uczniów do szkół i placówek;
• uporządkowania zadań kuratora oświaty poprzez uchylenie przepisu zobowiązującego kuratora oświaty do opracowywania programów wykorzystania środków na dofinansowanie doskonalenia nauczycieli, wyodrębnionych w budżecie wojewody;
• powierzania stanowiska dyrektora szkoły lub placówki, w przypadku, gdy do konkursu nie zgłosił się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata;
• składu komisji konkursowej w przypadku konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki (zespołu szkół lub placówek) oraz terminy ogłaszania konkursów na stanowiska dyrektorów szkół lub placówek;
• odwoływanie nauczyciela ze stanowiska dyrektora szkoły lub placówki oraz z innego stanowiska kierowniczego;
• tworzenia szkół filialnych podporządkowanych szkołom artystycznym;
• rekrutacji uczniów będących młodocianymi pracownikami do niepublicznych branżowych szkół i stopnia oraz kierowanie ich na dokształcanie teoretyczne w niepublicznej branżowej szkole i stopnia;
• zmiana dotycząca okresu za jaki jest dokonywana ocena pracy nauczycieli;
• dokonywania oceny pracy nauczycieli;
• skrócenia stażu na stopień nauczyciela mianowanego dla nauczycieli z dziesięcioletnim okresem pracy w szkole;
• poszerzenia rozwiązań o charakterze przejściowym w zakresie ubiegania się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego
• objęcia nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych przepisami rozporządzenia wydawanego przez ministra sprawiedliwości na podstawie art. 6a ust. 12 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela;
• doprecyzowania kwestii odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela przez osoby rozpoczynające pracę w szkole nieposiadające przygotowania pedagogicznego;
• uelastycznienia ustalania dostępności nauczyciela w szkole dla niektórych grup nauczycieli;
• zwolnienia nauczycieli języka obcego zawodowego z obowiązku realizacji szkoleń branżowych u pracodawców;
• zmian w zakresie wymogów dotyczących dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z zakresu kształcenia ogólnego;
• zmian w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej mające charakter porządkujący i doprecyzowujący;
• ustalania wskaźnika zwiększającego, służącego do obliczania wysokości dotacji dla publicznych szkół prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego, na podstawie wydatków bieżących z lat, w których szkoły samorządowe uczestniczyły w programie laboratoria przyszłości.

Opracowanie: Marta Wysocka

Źródło: PAP, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw.