Tworzenie szkół i przedszkoli niepublicznych – samorządy nie zastąpią kuratoriów

Do MEN skierowano interpelację w sprawie zmian dotyczących nadzoru pedagogicznego nad niepublicznymi placówkami oświatowymi. Wątpliwości budzi ograniczenie roli kuratora oświaty w procesie ich tworzenia i funkcjonowania. Czy to samorządy będą udzielać zgody na rozpoczęcie działalności niepublicznych placówek oświatowych?

Interpelacja poselska dotyczy zapowiadanych zmian ustawowych, które ograniczyłyby rolę organu nadzoru pedagogicznego (kuratora oświaty) na rzecz samorządów w procesie tworzenia i funkcjonowania niepublicznych placówek oświatowych. Niepokoje dotyczącą nadania samorządom kompetencji decyzyjnych w zakresie udzielania zgody na rozpoczęcie działalności przez podmioty zamierzające prowadzić niepubliczne szkoły i przedszkola. Mogłoby to utrudniać lub nawet blokować zakładanie takich placówek. Przeciwnicy tych zmian w prawie oświatowym obawiają się również ich negatywnego wpływu na rozwój edukacji i ograniczenia konstytucyjnego prawa rodziców do wyboru formy kształcenia ich dzieci. W związku z tym w interpelacji poselskiej, do MEN skierowano następujące pytania:

1. Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej prowadzi prace legislacyjne nad zmianą przepisów dotyczących procedury zakładania szkół i placówek niepublicznych?
2. Czy planowane jest przekazanie samorządom terytorialnym decyzyjności w zakresie udzielania zezwoleń na założenie placówki niepublicznej, bez udziału kuratorów oświaty?
3. Jakie mechanizmy kontrolne zostałyby wprowadzone, aby zapobiec ewentualnym nadużyciom i arbitralności w podejmowaniu decyzji przez samorządy?
4. Czy resort przeprowadził analizę skutków społecznych i edukacyjnych takich zmian?
5. Czy nie ma obawy, że zachwieje to równością dostępu do edukacji oraz pluralizmem edukacyjnym (według interweniujących może zaistnieć ryzyko subiektywnej decyzyjności)?

W odpowiedzi Ministerstwa Edukacji Narodowej czytamy, że możliwość wyboru przez rodziców szkół innych niż publiczne została wpisana do katalogu konstytucyjnych wolności rodzicielskich. Należy więc do rozstrzygnięć chronionych i opisanych przepisami rangi najwyższej. Nie mogą być zatem ograniczane.

W związku z powyższym MEN nie prowadzi prac nad projektami ustaw przypisującymi organom samorządowym uprawnienia umożliwiające wyznaczanie lokalnych granic dla powstawania i działania edukacji niepublicznej.