Organizacja kształcenia specjalnego od 1 września 2025 r. – zmiany podpisane przez MEN

Od początku roku szkolnego 2025/2026 mają zacząć obowiązywać zmiany w organizacji kształcenia specjalnego, które umożliwią dzieciom i uczniom posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego kontynuowanie nauki w dotychczasowym oddziale mimo zmiany orzeczenia w trakcie roku. Proponowane rozwiązania zawarte w projekcie nowelizacji rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 28 lutego 2019 r. mają ułatwić organizację edukacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami, zwłaszcza w sytuacjach, gdy w toku kształcenia dochodzi do wydania nowego orzeczenia. Sprawdź, jakie zmiany przewiduje projekt i jak mogą one wpłynąć na organizację pracy szkół i przedszkoli.

AKTUALIZACJA: Minister Edukacji podpisała nowelizację rozporządzenia dotyczącego szczegółowej organizacji publicznych szkół oraz przedszkoli. Zmiany będą obowiązywać od 1 września 2025 r.

Nowelizacja wprowadza m.in. następujące rozwiązania:

W odpowiedzi na postulaty środowiska dyrektorów szkół specjalnych, wprowadzono przepisy umożliwiające tworzenie wspólnych oddziałów specjalnych dla uczniów z:

• niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
• niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedna obejmuje niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym.

Maksymalna liczba uczniów w takim oddziale będzie wynosić 4 osoby.

Jednym z rozwiązań zaproponowanych w projekcie nowelizacji, powstałym w następstwie przyjęcia (w zmodyfikowanej wersji) projektu deregulacyjnego MNiSW-6-217, jest umożliwienie uczniowi dalszej nauki w tym samym oddziale szkoły specjalnej lub oddziale specjalnym w szkole ogólnodostępnej – nawet jeśli w trakcie roku szkolnego uzyska nowe orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Dyrektor szkoły nie będzie musiał niezwłocznie przenosić ucznia do innego oddziału.

Warunkiem będzie wniosek złożony przez rodziców lub przez pełnoletniego ucznia. Sposób złożenia wniosku będzie zgodny z zasadami przyjętymi w danej szkole lub przedszkolu.

Przykład: Uczeń klasy I szkoły podstawowej uczęszcza do oddziału specjalnego w szkole ogólnodostępnej na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na słabo widzenie. W styczniu, w wyniku pogłębionej diagnozy, poradnia psychologiczno-pedagogiczna wydaje nowe orzeczenie – tym razem ze względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim. Zgodnie z projektowanymi przepisami, rodzice ucznia mogą złożyć wniosek o to, aby dziecko kontynuowało naukę w dotychczasowym oddziale specjalnym do końca roku szkolnego. Wniosek ten składany będzie w formie przyjętej w szkole.

Zasady te będą również obowiązywać w przypadku dzieci uczęszczających do oddziałów specjalnych w przedszkolach ogólnodostępnych oraz w przedszkolach specjalnych. Pozwoli to na zachowanie ciągłości wychowania przedszkolnego w sytuacjach takich jak pogorszenie funkcjonowania dziecka – np. przejście ze słabego widzenia do niewidzenia albo rozpoznanie niepełnosprawności sprzężonych.

Prawodawca chce, aby opisane rozwiązanie miało również zastosowanie w przypadku zajęć świetlicowych, zajęć organizowanych w grupie wychowawczej w internacie oraz zajęć edukacyjnych organizowanych w klasach łączonych.

Uczeń lub dziecko będzie mogło pozostać w aktualnym oddziale do końca roku szkolnego, w którym wydano nowe orzeczenie. Projekt przewiduje jednak limit – maksymalnie 2 uczniów z nowymi orzeczeniami może kontynuować edukację w jednym oddziale w danym roku szkolnym.

Projekt nowelizacji przewiduje również utworzenie nowego typu oddziału specjalnego, przeznaczonego dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym

W takim oddziale będzie mogło uczyć się maksymalnie 4 uczniów. Celem tego rozwiązania jest lepsze dostosowanie organizacji pracy do indywidualnych potrzeb uczniów oraz do wymagań realizacji odrębnych podstaw programowych.

Planowane nowe rozwiązania są spójne z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.