Za okres strajku wynagrodzenie nauczycielom nie przysługuje. W związku z tym należy dokonać potrącenia wynagrodzenia za dni, w których pracownik powstrzymywał się od świadczenia pracy w związku z udziałem w strajku. Czy potrącenie powinno dotyczyć także dodatków? Sprawdzamy w przepisach.
Według art. 22 § 1 Kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Istotą stosunku pracy jest więc świadczenie pracy w zamian za wynagrodzenie. Konsekwencją takiej a nie innej konstrukcji stosunku pracy jest zasada sformułowana w art. 80 Kodeksu pracy. Przepis ten stanowi, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.
Istotą strajku jest powstrzymywanie się od świadczenia pracy, co oznacza, że za okres ten pracownik nie może otrzymać wynagrodzenia jak za pracę wykonaną. Z kolei nie ma też przepisu, który wskazywałbym, że za okres strajku pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Przeciwnie ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych stanowi wprost w art. 23 ust. 2, że w okresie strajku zorganizowanego zgodnie z przepisami ustawy pracownik zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Okres przerwy w wykonywaniu pracy wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy.
Aby obliczyć wynagrodzenie nauczyciela za miesiąc, w którym nauczyciel uczestniczył w akcji strajkowej, liczymy w sposób następujący:
Stawkę osobistego zaszeregowania nauczyciela dzielimy przez miesięczną liczbę godzin obowiązkowego pensum. Miesięczną liczbę godzin obowiązkowego pensum zajęć ustalamy, mnożąc tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin danego nauczyciela przez współczynnik 4,16 - z zaokrągleniem do pełnych godzin, w ten sposób, że czas zajęć do 0,5 godziny pomija się, a co najmniej 0,5 godziny liczy się za pełną godzinę. Opieramy się zatem na § 2 rozporządzenia MENiS w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy. Dla nauczyciela, którego pensum wynosi 18 godzin tygodniowo miesięczna liczba godzin zajęć do zrealizowania to 75.
W regulaminach ustalanych przez poszczególne organy prowadzące znajdują się postanowienia odnoszące się do zachowania prawa lub braku uprawnienia do dodatku za okres, za który nauczycielowi nie przysługuje wynagrodzenie. Zatem kwestię tę należy rozstrzygnąć z uwzględnieniem przepisów dotyczących danej szkoły (ustalonych przez organ prowadzący). Jeśli regulamin nie przewiduje zachowania prawa do dodatków za dni, w których nauczyciel nie zachowuje prawa do wynagrodzenia zasadniczego oznacza to, że za każdy dzień strajku nauczyciel nie tylko nie ma prawa do wynagrodzenia zasadniczego – potrącanego według wskazanych wyżej zasad, ale nie ma prawa także do pozostałych dodatków.