Od 1 września 2022 r. obowiązują nowe standardy zatrudniania nauczycieli specjalistów w szkołach i przedszkolach. Celem wprowadzonych zmian jest zwiększenie dostępności nauczycieli przygotowanych do pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Nie zmieniło się jednak jedno – wątpliwości dotyczące kwalifikacji, które powinni posiadać nauczyciele specjaliści. W artykule wyjaśniamy, jakie kwalifikacje powinni posiadać nauczyciele na poszczególnych stanowiskach nauczycielskich oraz kto może prowadzić poszczególne zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz kształcenia specjalnego. W artykule uwzględniono również pedagoga specjalnego, czyli nowe dla polskiego systemu oświaty stanowisko nauczycielskie w szkołach ogólnodostępnych.
Przeczytaj aktualne artykuły:
Kwalifikacje wymagane od nauczycieli w publicznych i niepublicznych jednostkach systemu oświaty – podstawa prawna
Szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i rodzajów placówek, określa rozporządzenie MEN z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Przepisy tego rozporządzenia mają zastosowanie zarówno w publicznych, jak i niepublicznych szkołach i przedszkolach. Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe: przedszkole publiczne zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach (tj. wskazanym wyżej rozporządzeniu). Z kolei zgodnie z art. 13 ust. 6 pkt 2 tej samej ustawy: niepubliczne przedszkole zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli przedszkoli publicznych. Analogiczne rozwiązania przewidziano dla szkół. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe, szkołą publiczną jest szkoła, która zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach. Natomiast szkoła niepubliczna zatrudnia nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych, posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli szkół publicznych.
Kwalifikacje do wykonywania zawodowa nauczyciela, oprócz odpowiedniego wykształcenia kierunkowego, obejmują również tzw. przygotowanie pedagogiczne. Przygotowanie pedagogiczne to nic innego jak odbycie w toku studiów bądź stadiów podyplomowych odpowiedniej liczby godzin zajęć teoretycznych z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz praktyki pedagogicznej.
Zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia MEN z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli przez przygotowanie pedagogiczne należy rozumieć:
- nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz
- pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną – w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin.
W przypadku nauczycieli praktycznej nauki zawodu niezbędny wymiar zajęć z zakresu przygotowania pedagogicznego wynosi nie mniej niż 150 godzin. Analizując posiadanie przygotowania pedagogicznego trzeba jednak mieć na uwadze § 26 rozporządzenia MEN z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, zgodnie z którym wymiar przygotowania pedagogicznego, określony w § 2 pkt 2, nie dotyczy osób, które uzyskały przygotowanie pedagogiczne przed dniem 31 października 1991 r. W takim przypadku nauczyciel także musi wykazać posiadanie przygotowania pedagogicznego, jednak może okazać się, że jego wymiar jest niższy niż wskazano powyżej.
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- Jakie kwalifikacje musi posiadać:
- psycholog szkolny,
- pedagog szkolny,
- pedagog specjalny,
- logopeda,
- terapeuta pedagogiczny,
- nauczyciel wspomagający.
- Jakie kwalifikacje musi posiadać nauczyciel prowadzący:
- zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze,
- zajęcia rozwijające umiejętność uczenia się i rozwijające uzdolnienia,
- zajęcia rewalidacyjne,
- zajęcia resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne.
- Czy obecny standard kształcenia przygotowujący do wykonywania zawodu nauczyciela wyklucza odbywanie studiów podyplomowych?
- Czy ukończone dawniej kursy kwalifikacyjne mogą stracić ważność?
- Które dokumenty potwierdzają posiadanie wymaganych kwalifikacji?
- Jak potwierdzić posiadanie przygotowania pedagogicznego?
Przeczytaj również: Kwalifikacje nauczyciela religii w szkole specjalnej i ośrodku
