Planowanie i organizacja pracy nauczyciela – kalendarz nauczyciela na rok szkolny 2023/2024

Planując swoją pracę w rozpoczynającym się roku szkolnym warto zastanowić się nad tym, jakie kwestie będą odgrywały kluczową rolę. W przypadku większości nauczycieli i specjalistów taki plan można podzielić na trzy główne obszary:

• zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze,
• tzw. zadania statutowe przedszkola, szkoły, placówki,
• doskonalenie i rozwój zawodowy, awans zawodowy.

Następnie warto wypisać wszystkie obowiązki, zadania oraz plany dotyczące każdego z poszczególnych obszarów. Poniżej podano przykłady planowania zadań nauczycieli zajmujących różne stanowiska w przedszkolach i szkołach.

1. Planowanie zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych:

• przedłożenie dyrektorowi programu nauczania na etap edukacyjny rozpoczynający się w roku szkolnym (art. 22a ust. 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty),
• opracowanie planu wynikowego (dokument opracowywany, jeżeli taki wymóg obowiązuje w danej placówce),
• przygotowanie rocznego programu realizacji doradztwa zawodowego (§4 ust. 1 rozporządzenia MEN z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego),
• opracowanie i przedstawienie dyrektorowi szczegółowego rozkładu dnia w przedszkolu (§12 ust. 5 rozporządzenia MEN z 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli),
• przeprowadzenie diagnozy logopedycznej 3-latków (§ 25 rozporządzenia MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach).

2. Planowanie realizacji zadań statutowych:

• organizacja spotkań z rodzicami,
• udział w zebraniach rady pedagogicznej,
• godzina dostępności w szkole,
• organizacja dni otwartych,
• udział w przeprowadzeniu egzaminu ósmoklasisty,
• udział w pracach zespołu przedmiotowego.

3. Planowanie rozwoju i doskonalenia zawodowego:

• złożenie wniosku o rozpoczęcie staży (awans na starych zasadach)
• przygotowanie sprawozdania z realizacji stażu,
• udział w szkoleniu (organizator WODN)),
• rozpoczęcie studiów podyplomowych,
• przeprowadzenie szkolenia dla rady pedagogicznej w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego,

Katalog zadań w każdym z obszarów będzie uzależniony od wielu czynników, w szczególności od typu placówki, treści statutu czy stanowiska zajmowanego przez nauczyciela.

Szczegółowe rozpisanie obowiązków i wynikających z nich zadań pozwala planować je w czasie. Dlatego tak ważne jest, aby w kalendarzu na rok szkolny uwzględnić nie tylko obowiązkowe zadania, ale także czynności, które wiążą się z jego realizacją.

Realizacja każdego zadania wiąże się bowiem z koniecznością wykonania szeregu czynności, które je poprzedzają oraz następują po nim. Działania te można przeanalizować na przykładzie objęcia ucznia kształceniem specjalnym po dostarczeniu orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.

Po dostarczeniu do szkoły orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego niezbędne jest opracowanie indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego. To jednak poprzedzone będzie przeprowadzeniem wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia. Po wdrożeniu programu konieczne będzie natomiast ponowne przeprowadzenie WOPFU w celu ustalenia, jakie efekty osiągnięto dzięki realizacji IPET i wprowadzeniu ewentualnych modyfikacji.

Planując pracę nauczyciel w kalendarzu powinien więc oznaczyć takie daty jak:

1. data dostarczenia orzeczenia – od tego dnia biegnie bowiem termin 30 dni na opracowanie IPET
2. termin, do którego należy zgromadzić informacje o uczniu, niezbędne do prac zespołu nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem,
3.  data zakończenia wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia,
4. data spotkania zespołu nauczycieli pracującego z uczniem i opracowanie IPET.

Jednocześnie, każdy nauczyciel, który będzie zaangażowany w przeprowadzenie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia oraz opracowanie indywidualnego programu w swoim prywatnym kalendarzu szkolnym powinien zapisać, jakie niezbędne informacje o uczniu powinien zgromadzić.

Pozornie przygotowanie się do posiedzenia zespołu wydaje się łatwe, ponieważ nie wymaga wykonania szeregu skomplikowanych czynności. W rzeczywistości jednak będzie inaczej. Wskazane czynności odnoszą się bowiem do jednego tylko obowiązku powiązanego z jednym uczniem.

Punktem wyjścia do planowania roku szkolnego jest wspominane wcześniej stworzenie listy zadań i obowiązków. W kolejnym kroku należy oznaczyć te zadania, których termin realizacji określają przepisy prawa oświatowego. Następnie trzeba zapoznać się z planem pracy szkoły dyrektora szkoły i kalendarzem ogólnoszkolnym opracowanym przez dyrektora i radę pedagogiczną.

Pozwoli to odpowiednio zaplanować działania własne, także poprzedzające i następujące po danym terminie z uwzględnieniem np. dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych.

Dlaczego ta szczegółowe planowanie jest ważne? Pozwala ono przygotować się na zdarzenia, których nie można przewidzieć. Oprócz tak ekstremalnych przykładów, jak np. nagłe zawieszanie stacjonarnej pracy szkoły czy przyjęcie uczniów z Ukrainy, do zadań, których nie można zaplanować z wyprzedzeniem należą np.:

• dostarczenie nowego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego,
• konieczność przygotowania opinii o uczniu,
• uzyskanie informacji o przemocy w domu ucznia,
• konieczność zastępowania nieobecnego nauczyciela w ramach zastępstw doraźnych.

Wymienione sytuacje wymuszają zmianę planów – mogą zdezorganizować tylko jeden dzień lub harmonogram w dłuższym odcinku czasowym. Nauczyciel, który wszystkie swoje zadania ma rozpisane w kalendarzu będzie wiedział, jak zmodyfikować założenia, aby postępować zgodnie z priorytetami.

Im bardziej szczegółowo nauczyciel zaplanuje swoje zadania, tym łatwiej będzie mu wprowadzać modyfikacje do planu.

Prowadzenie kalendarza ułatwia codzienną pracę, jednocześnie jednak pokazuje, że planowanie pracy to również praca. Jego systematyczne wypełnianie, ale przede wszystkim – przewidywanie i opisywanie zadań na poszczególnych etapach realizacji jest bowiem czasochłonne.

Planując organizację pracy własnej warto więc zastanowić się., jaka forma kalendarza nauczycielskiego będzie najwygodniejsza i najbardziej praktyczna. Wielu nauczycieli prowadzi planer w formie elektronicznej, inni wybierają tradycyjne, papierowe wydawnictwa.

Planuj pracę z Kalendarzem oświatowym na rok szkolny 2023/2024, w którym znajdziesz:

• konkretne daty oświatowe i terminy na wykonanie zadania
• komentarze i uwagi eksperta, podstawy prawne do każdego z obowiązków
• miejsce na notatki, zapiski, uwagi, komentarze,
• zadania na kreatywny relaks – zadania, łamigłówki, ciekawostki.

Niezależnie od tego, jaki kalendarz oświatowy okaże się najwygodniejszy, zawsze trzeba mieć na uwadze ochronę danych osobowych gromadzonych w osobistych notatkach. Z tego względu zaleca się, aby własnych zapiskach nie posługiwać się imionami i nazwiskami uczniów i ich rodziców. Pod żadnym warunkiem nie należ zamieszczać w nich danych wrażliwych, np. o stanie zdrowia dziecka.