Uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym charakteryzuje opóźniony rozwój mowy i ograniczony zasób słów. Na ogół komunikują się oni za pomocą krótkich zdań, wyrazów lub gestów. Mają trudności z rozumieniem abstrakcyjnych pojęć, zapamiętywaniem, koncentracją i odtwarzaniem informacji. Często zmyślają i wykazują impulsywne zachowania. Edukacja tych uczniów wymaga dostosowania wymagań do poziomu rozwoju dziecka w wieku 6-9 lat, z naciskiem na proste formy komunikacji. W artykule przedstawimy skuteczne strategie komunikacyjne, które mogą pomóc nauczycielom uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym w pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej.
U uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym obserwuje się opóźniony rozwój mowy. To oznacza, że poszczególne etapy rozwoju mowy pojawiają się wolniej. Ich zasób słów jest ograniczony, komunikują się oni za pomocą krótkich zdań, równoważników zdań, pojedynczych wyrazów lub pozawerbalnie, używając gestów i mimiki wraz z wokalizacją. Mają trudności zarówno w przekazywaniu, jak i odbieraniu informacji. Dlatego w kontaktach z nimi należy unikać skomplikowanych wypowiedzi, zawierających abstrakcyjne pojęcia oraz nagromadzenie form przestrzennych i czasowych.
Charakteryzuje ich zaburzona pamięć, zarówno krótkotrwała, jak i długotrwała. Mają także trudności z koncentracją na określonym zadaniu, zapamiętywaniem, przechowywaniem, rozpoznawaniem i odtwarzaniem informacji. Często zdarza się, że zmyślają.
Choć ich postępy w nauce są ograniczone, pewna grupa jest w stanie opanować podstawowe umiejętności związane z czytaniem, pisaniem i liczeniem, przy czym liczenie często sprowadza się do przeliczania elementów.
Ogromnym wyzwaniem dla nauczyciela szkoły ogólnodostępnej jest pojawienie się w jego klasie ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym. Dlatego chcąc zapewnić mu odpowiednie warunki należy, oprócz ogólnego dostosowania wymagań, skupić się głownie na kwestiach związanych z komunikacją. U ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym występuje bowiem ograniczony zakres rozumienia i posługiwania się mową. Pomimo tego uczeń ten posiada zdolność nawiązywania kontaktu, porozumiewania się i angażowania w proste społeczne działania.
Należy pamiętać, że na ogół rozwój dziecka z niepełnosprawnością intelektualną zatrzymuje się na poziomie 6 do 9 lat. Dlatego wszelkie oczekiwania i wymagania powinny być dostosowane właśnie do tej grupy wiekowej niezależnie od tego, ile uczeń ma w rzeczywistości lat.
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- Co charakteryzuje uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym?
- Jakie wyzwania w komunikacji napotykają uczniowie z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności intelektualnej?
- Czym jest AAC (Augmentative and Alternative Communication) i jak wspomaga komunikację?
- Kiedy stosować metody wspomagające, a kiedy alternatywne w komunikacji?
- Jakie korzyści przynosi wprowadzenie AAC na wczesnym etapie rozwoju dziecka?
- Jakie są najczęściej stosowane metody komunikacji alternatywnej?
- Jak działają systemy takie jak PIC, PCS, Blissa i Makaton?
- Jakie zasoby internetowe mogą być przydatne w pracy z uczniem z niepełnosprawnością intelektualną?
- Jak przeprowadzić ocenę możliwości komunikacyjnych ucznia?
- Jakie kroki podjąć, aby skutecznie wprowadzić program komunikacyjny dla ucznia?
